25 Νοε 2010

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική Μάνης

Image
Υπολείπεται η Μεσσηνία σε θεσμικά μέτρα προστασίας

«Μάνη: Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική» είχε τίτλο η ομιλία που παρουσίασε τη Δευτέρα το βράδυ στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας ο Γιάννης Σαΐτας, προσκεκλημένος του Πολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών Μάνης.
Ο γνωστός αρχιτέκτων, ο οποίος επί 40 και πλέον χρόνια ασχολείται με την περιοχή, ως εθνολόγος και πολεοδόμος επίσης, αναφέρθηκε κυρίως στην αρχιτεκτονική και οικιστική εξέλιξή της, στα μεσαιωνικά και νεότερα χρόνια. Η ομιλία δεν αφορούσε μόνο ειδικούς, αλλά και το ευρύ κοινό, δίνοντας στοιχεία για την πορεία μέσα στους αιώνες της αρχιτεκτονικής και της οικιστικής που βασίζονται στην κοινωνική οργάνωση.

Σημεία αναφοράς τα μεγαλιθικά κτήρια και οι μεγαλιθικοί οικισμοί, οι νεότερες μανιάτικες παραδοσιακές κατασκευές, σπίτια και πύργοι, μέχρι και τα χρόνια της Επανάστασης, κάπου στα 1830. «Με την ένταξη στο ελληνικό κράτος, διεισδύουν νέες μορφές και προκύπτουν καινούργιες συνθήκες, όπου η ασφάλεια και η άμυνα δεν έχουν πια τον πρώτο λόγο. Δημιουργούνται νέα λιμάνια και μία αρχιτεκτονική που επηρεάζεται από εξωτερικούς παράγοντες. Μέχρι τότε, η εμμονή σε πρότυπα τοπικά είναι πολύ ισχυρή και δίνει τα κλασσικά απλά σπίτια ή τις πυργοκατοικίες για τους ισχυρούς, τους πολεμικούς πύργους για όλη την ομάδα ή μετά τα πυργόσπιτα στη Μέσα Μάνη, που αρχίζουν και χτίζονται, όταν πια έχουν διευκολυνθεί η προμήθεια υλικών, όπως ξυλεία, η κατασκευή καμινιών για τον ασβέστη κ.λπ.».

Καμία θωράκιση
στη Μεσσηνία
Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του τόπου ήταν το ερέθισμα για να ασχοληθεί συστηματικά ο Γιάννης Σαΐτας με τη Μάνη. Δούλεψε σε παραδοσιακούς οικισμούς, στη Βάθεια, την Αρεόπολη και το Μουσείο του Γυθείου, συνεργάσθηκε με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Αλλά και στη μεσσηνιακή Μάνη, στην επισκευή του Πύργου Καπιτσίνου στη Λαγκάδα, στο Σχέδιο Χωροταξικής Οργάνωσης του Δήμου Λεύκτρου ή στις Θαλάμες για το έργο αναβάθμισης της πλατείας και του κεντρικού δρόμου.
Στο ερώτημα του «Θ», εάν ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της περιοχής έχει προστατευθεί όσο θα έπρεπε, ο κ. Σαΐτας παρατήρησε: «Είναι σχετικό. Το τοπίο είναι εκτεθειμένο στους κινδύνους από την άναρχη οικοδόμηση και την κερδοσκοπία πάνω στη γη. Στη λακωνική Μάνη έχουν παρθεί περισσότερα θεσμικά μέτρα προστασίας, υπάρχει μια θωράκιση, καθώς 99 οικισμοί έχουν κηρυχθεί παραδοσιακοί, ενώ έχουν προκύψει ειδικοί όροι δόμησης για τον εντός και εκτός σχεδίου χώρο.
Στη μεσσηνιακή Μάνη, υπάρχουν μόνο 2 - 3 οικισμοί κηρυγμένοι παραδοσιακοί και δεν υπάρχει κανένα θεσμικό πλαίσιο άλλο για ειδική προστασία, για ειδικούς όρους δόμησης. Υπάρχει διαφορά, δηλαδή, στην αντιμετώπιση. Σε αυτό έχουν ευθύνη η κεντρική, αλλά και η τοπική διοίκηση, οι Νομαρχίες κ.λπ., που έχουν αποφύγει να χαρακτηριστούν παραδοσιακοί πολλοί οικισμοί. Αντ’ αυτού, έχουν κηρυχθεί στάσιμοι, που σημαίνει ότι επιτρέπεται να χτίζονται πολύ πιο πυκνά τα λεγόμενα οικόπεδα, οπότε είναι πολύ πιο έντονη η αλλοίωση».

Να αποφευχθούν
τα χειρότερα
Όσο για το αν υπάρχει περιθώριο διάσωσης έστω και τώρα, ο κ. Σαΐτας απαντά θετικά. «Πάντα υπάρχουν μέτρα, με τα οποία μπορείς να αποφύγεις πράγματα από εδώ και πέρα, που αν συνεχιστούν θα υπάρχει πρόβλημα. Για το αντικείμενο, έχουν γίνει ήδη προσπάθειες, μέσα από τα σχέδια χωροταξικής οργάνωσης, τόσο του Δήμου Λεύκτρου όσο και του Δήμου Οιτύλου. Υπάρχουν, λοιπόν, οι προτάσεις που επιτρέπουν τη σκόπιμη ανάπτυξη, αλλά με συγκεκριμένες διαδικασίες και ορισμένους τρόπους. Επομένως, μπορεί να προστατευθεί ακόμη και τώρα το περιβάλλον, μολονότι είναι κάπως ανοχύρωτο το σύστημα, και να αποφευχθούν χειρότερες εξελίξεις».
Αρκεί να υπάρξει πολιτική βούληση. «Και συνειδητοποίηση της κοινωνίας» προσθέτει με έμφαση ο κ. Σαΐτας. «Να καταλάβει το κοινό ότι όλο αυτό είναι προς το συμφέρον του. Εδώ η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει ήδη σοβαρό ρόλο, τον οποίο πρέπει να αυξήσει».
πηγή: tharrosnews.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου